Türkiye’de 164 milyon yolcuya taşımacılık hizmeti veren deniz araçların yüzde 95’i sigortasız. Sadece Yunan Adaları, İstanbul ve İzmir şehir hatlarında çalışan vapurların sigortası bulunuyor. Kronikleşen bu sorun yıllardır aşılmaya çalışılırken Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Müsteşarı Suat Hayri Aka, bu yaz sigorta sorununun çözülememesi durumunda yaptırımlara başvurulacağını açıkladı.
Deniz turizminden taşımacılığa, denizlerdeki güvenlikten su araçlarının sorumluluk sigortalarına kadar birçok konu Turizm Haftası’nda Marmaris’te düzenlenen panelde masaya yatırıldı. Panelde Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Müsteşarı Suat Hayri Aka, TOBB Başkan Yardımcısı Halim Mete, Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Metin Kalkavan, Turk P&I Genel Müdürü Remzi Ufuk Teker, Marmaris Belediye Başkanı Ali Acar, Türk Loydu Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Cem Melikoğlu, Deniz Ticaret Odası Marmaris Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Mengi, Deniz Turizm Birliği Derneği Başkanı Erkan Özatağ yer aldı.
Panelde teknelerin bayrak sorununa değinen Suat Hayri Aka, “Verilere göre 6 bin civarında sahibi Türk yabancı bayraklı tekne var. Bugün itibarıyla bin 500’ün üzerinde tekne Türk bayrağına geçti. Türk sahipli bütün teknelerin Türk bayrağına geçişi için cazip bir fırsat tanıdık. Bu fırsattan yararlanmayıp yabancı bayraklı tekne kullanmaya devam edenlere birtakım yaptırımlar gelecek. Ayrıca, 12 ve üzeri yolcu taşıyan tekneler sigorta yaptırmadan limandan çıkamaz. Bu yaz, sigorta sorununu çözemezsek her şeyi zorunlu hale getireceğim” dedi.
“Turistler yasal olarak ‘insan’ kabul edilmiyor”
DÜNYA’ya değerlendirmelerde bulunan Türk P&I Genel Müdürü Ufuk Teker, Türkiye’de deniz turizm araçlarının anlık yolcu kapasitesinin 105 bin, yıllık ise 3.5 milyon olduğunu ve yasal olarak burada taşınan yolcuların insan kabul edilmediğini söyledi. Türk Ticaret Kanunu’na göre deniz araçlarının tonajı 300 groston ve üzerinde olması veya 12’nin üzerinde yolcu taşıması durumunda P&I (Su araçları Sorumluluk Sigortası) kullanımının zorunlu olduğunu ifade eden Teker, turizm alanında araçlara istisna tanındığını ve kullanılan araçların güvenli olmadığını dile getirdi.
Sigorta primleri çok düşük
Türkiye’de toplam deniz aracı sayısına bakıldığında toplam P&I sigortalı deniz aracı sayısının % 5 oranında kaldığını ifade eden Teker, turist ve yolcu taşımacılığı yapan tekne, yat ve vapurların sigorta pirim bedellerinin bin ile 3 bin dolar arasında değiştiğini ve otobüslerin sigorta pirim bedellerinden daha düşük olduğunu, teminatların ise 5 milyon dolardan 1 milyar dolara kadar çıktığını söyledi. Geçen sene Bodrum ve Antalya’da yaşanan tekne kazalarında hayatını kaybeden turistlerin tazminat talebi karşısında işletmecilerin çaresiz kaldığını belirten Teker, “Biz sigorta yapacağımız deniz araçlarını kontrol ederek, gerekli güvenli önlemlerinin alınmasını ve araçlarda iyileştirmeler istiyoruz. Aksi halde sözleşme imzalamıyoruz. İDO’ya vapurların iskelelere bağlanması zorunluğunu getirdik. Bunun yanında ek personel ve kaymaz zemin gibi şartlar koyuyoruz. Ufak teknelerde de düzenlemeler olmalı” dedi. Teker, İstanbul Boğazı’ndan geçen dev gemilerin de sigorta şartlarını yerine getirmediği ve evrak sahteciliği yaparak boğazdan geçtiğini açıkladı.
Çevre kirliliği de alarm veriyor
Geçen sene yarım milyon yabancı uyruklu yolcunun taşındığı Türk kara sularında sadece yolcu güvenliği değil çevre kirliliği de alarm veriyor. Türkiye’de şu anda 160 adet kaldırılmamış enkaz gemi, 50 adet ise sigorta teminatı olmayan icra edilmiş ‘hayalet gemi’ olarak nitelendirilen batmaya mahkum gemi bulunuyor. Bu gemilerin çevreye verdiği zararın kamuya maliyeti 100 milyonlarca lirayı buluyor.
Emre ESER – DÜNYA
LOJİPORT