ÇELENK BAFRA*
1. İstanbul’u seyredin!
Zaman Çizelgesi
İstanbul Modern’deki ‘LİMAN’ sergisinin merkezinde denizleri ve kıtaları birleştiren kadim liman kenti İstanbul var.
‘Zaman Çizelgesi’ antik çağlardan günümüze İstanbul’un denizle ilişkisinin izini görsel malzemelerle sürerken, Osmanlı döneminden sanat eserleri İstanbul’u pitoresk bir liman olarak tasvir ediyor.
Mıgırdiç Melkon, 19. Yüzyıl, Tophane’den Galata’ya Uzanan Sahil
Mıgırdiç Melkon’un tuval üzerine ahşap ve yağlıboyayla yaptığı üç boyutlu sahil görüntüleriyle 19. yüzyıl İstanbul’unda masalsı bir gemi yolculuğuna çıkacak; Sébah & Joaillier, Fausto Zonaro ve Mıgırdiç Givanian gibi ressam ve fotoğrafçıların İstanbul’daki deniz ve kıyı manzaralarına duyduğu hayranlığı ifade edişine şahit olacaksınız.
2) ‘Liman ressamları’ size limanların gerçek yüzünü anlatsın!
Avni Arbaş, Tekne
2’nci Dünya Savaşı’nın zor koşullarında, sanatı toplumsal duyarlılıkla birleştiren bir grup akademili sanatçı, İstanbul’un liman bölgelerini, orada çalışan işçileri, hamalları, mavnaları, vinçleri gözlemleyerek sanat yapmayı seçer. İlk sergileri ‘Liman Sergisi’ olarak anılan ve kendilerine ‘Liman ressamları’ denen Nuri İyem, Turgut Atalay, Mümtaz Yener, Avni Arbaş, Abidin Dino, Selim Turan gibi sanat tarihine geçmiş sanatçıların toplumsal gerçekçi resim ve çizimlerinden bir seçki ‘LİMAN’da sizi bekliyor.
Arşiv, belge ve gözleme dayanan bu tavrın nüveleri bugün de görülüyor; tıpkı ‘Liman Ressamları’ gibi, limanı sadece güzel bir manzara olarak değil, toplumsal, iktisadi ve politik meseleleriyle irdeleyen ve eleştiren güncel sanatçılar da ‘LİMAN’da.
3) Sanatçıların İstanbul Limanı’na yazdığı mektup ve hikayeleri görün!
Volkan Aslan, Sevgili İstanbul
Volkan Aslan’ın Türkiye’de ilk kez sergilenen yerleştirmesi ‘Sevgili İstanbul’, İstanbul’a hitap eden üç boyutlu bir mektup. Aslan, Boğaziçi hattının vektörel formunu alarak Boğaz’ın simgelerinden biri haline gelen yük gemilerinin formuyla birleştiriyor.
Meriç Algün, Denize Kıyısı Olmayanlar İçin Hatıralıklar
Meriç Algün, Ringborg’un İstanbul’da ilk kez sergilenen yerleştirmesi ‘Denize Kıyısı Olmayanlar İçin Hatıralıklar’da gemilerde çalışan dedesinin evdekilere uzak diyarlara dair fikir vermesi için getirdiği anı ve hediyelerle gemi kamarası ya da misafir odasında geçen görsel bir anlatı kurguluyor.
Antonio Cosentino, Suriye Yıldızı
Deniz yolculukları ve gemiler üzerine düşünen Antonio Cosentino, sergi için tenekelerden beyaz bir kruvaziyer tasarladı: ‘Suriye Yıldızı.’ Sanatçı aynı zamanda onu fantastik bir yolculuğa da çıkardı. ‘Mazot Kokusu’ adlı öykü sergi salonunda siz ziyaretçileri bekliyor.
4) İki tersane bir vasıta: İşte size Darzanà
Venedik Mimarlık Bienali’nde Türkiye’yi temsil eden ve Haliç tersanelerinde üretilen son tekne olma unvanını taşıyan ‘Darzanà’ adlı projeyi de ‘LİMAN’da ağırlıyoruz. Feride Çiçekoğlu, Mehmet Kütükçüoğlu, Ertuğ Uçar küratörlüğündeki ‘Darzanà’ Akdeniz’deki iki önemli liman kenti Venedik ile İstanbul arasındaki ortak kültürel ve mimari mirası vurguluyor. Daha önce bir tek Venedik’teki eski tersane ‘Arsenale’de sergilenen ‘Baştarda’ adlı bu masalsı tekne, şimdi yuvaya döndü ve müze bahçesinde kendisi için inşa edilen tersane ‘göz’ünde sizi bekliyor.
5) Limana İstanbul Modern’den veda edin!
İsanbul Modern, ‘LİMAN’ sergisiyle 2004’ten beri bulunduğu müze binasına, yani eski gümrük deposu Antrepo 4’e veda ediyor. Salıpazarı rıhtımı ise yakında bambaşka bir yere dönüşmüş olacak. ‘LİMAN’ sergisi mevcut liman sahasıyla son bir karşılaşma fırsatı sunuyor. Üstelik, sadece limanla değil deniz ve limanlar üzerinden kendi kendimizle de karşılaşma yaşayacağımız bir sergiyle. Zira sergi, liman kavramını anlamlandırabileceğimiz pek çok çağrışım ve fikir sunuyor.
DİKEN.COM.TR
LOJİPORT