"Kimse gemi inşadan mucize beklemesin"

Gemi ve Yat İhracatçıları Birliği Başkanı Başaran Bayrak,  yeni teşvik sistemi için Türkiye’nin henüz  ileri teknoloji üreten bir ülke olmadığını dolayısıyla teşviklerin yalnızca inovatif projelere ve ar-ge’ye yönelik olmaması, sektörün standart üretimini de kapsaması gerektiğini söyledi.

Hükümetin ay sonunda tamamlayacağı yeni teşvik sistemine gemi inşa sanayisinin de gireceğini söyleyen Gemi ve Yat İhracatçıları Birliği Başkanı Başkanı Başaran Bayrak, ‘‘Bir takım destekler olacak. İleri teknolojilere  yönelik teşvik gelirse çok da bir anlam ifade etmeyecek. Sektörün standart üretimlerini de desteklemek daha anlamlı ve faydalı olacaktır. Ancak kimsenin zor koşullarda olan gemi sanayiden mucize beklememesi gerekiyor’’ dedi.

“STANDART ÜRETİME DESTEK ŞART”

Türkiye’de toplam yapılan ihracatın yaklaşık yüzde üçünün yüksek teknolojik ürünlerden elde edildiğini hatırlatan Bayrak,   Türkiye’nin ileri teknoloji üreten bir ülke olamadığını, ama buna çaba sarf edildiğini kaydetti. Teşvikler konusunda ileri teknoloji geliştirecek alanlara destek verilmesinin doğru olduğunu ancak kimsenin zor koşullarda olan gemi sanayiden mucize beklememesi gerektiğini ifade eden Bayrak,  standart üretime de destek verilmesi gerektiğine vurgu yaparak şunları aktardı: “Bu bir süreç,  bu süreç içerisinde de hayatımızı devam ettirmek zorundayız.  Bu üretimler yapılırken siz inavasyona veya ar-ge’ye yatırım yapabilirsiniz. Maaşların nasıl ödeneceğini düşünürken inavasyona ya da ar-ge’ye yatırım yapmamız çok zor.  Burada bir takım destekler olacak. Ama sadece bunlara yönelik teşvik gelirse çok da bir anlam ifade etmeyecek.  Sektörün standart üretimlerini de desteklemek daha anlamlı ve faydalı olacaktır.  Bizim beklentimiz mutlaka yatırım tesislerinin desteklenmesi, yeniden hayata geçirilmesi.  Gemi inşanın belirli bir süre için de olsa her türlü şekilde desteklenmesi şart.  Böylece uluslararası rekabetçilik gücümüzün artırılması gerekiyor.  Yeniden pazar bulmamız, kaybettiğimiz pazarları ele geçirmemiz ve yeniden üretim konusunda organize olmamız lazım.  İş gücümüzü kaybettik. İş gücümüzü yeniden kazanmalıyız ki, eskisi kadar üretim yapabilelim. Bunu sağlayacak desteklerin de mutlaka yapılması lazım. Bu ay sonuna kadar teşvik programının açıklanacağını söylüyorlar. Neler olduğunu bilmiyoruz ama umutla bekliyoruz. Birebir görüşmelerimizde bizi umutlandıran şeyler söylendi ama bunu hep birlikte göreceğiz.”

“NORVEÇ BİZDEN ALIP BAŞKASINA SATIYOR”

Norveç ile çeşitli projeler üzerinde görüşme yaptıklarını ifade eden Bayrak, ‘‘Norveç’in Kuzey Denizi’nde petrol yatağı bulmasının ve bunu işletiyor olmasının burada çalışacak gemi ihtiyacını ortaya çıkardı. Kabuğunu Türk tersanelerinde yaptıran Norveç, gemileri tamamlayarak başka yerlere satıyor. Böylelikle hem zaman hem maliyet avantajı sağlıyorlar’’ diye konuştu.

“ARZ FAZLASI REKABETİ ZORLAŞTIRDI”

Türkiye’nin rekabet edeceği alanların daraldığına vurgu yapan Bayrak, “Global krizle birlikte dünyada hemen hemen bütün segmentlerde bir arz fazlası oluştu. Dolayısıyla yeni oluşan siparişleri de genelde uygun fiyat sunan rekabetçi ülkeler alıyor. Biz ise terzi usulü yapılan gemilerde rekabetçi fiyatlar verebiliyoruz.  Bu nedenle Türk tersaneleri için bu tip gemilerin daha verimli olacağını düşünüyorum.  Biz de tersanemizde bu tip gemilere yöneldik” açıklamasında bulundu.

“KAR MARJLARI SIFIRA YAKIN”

Türk tersanelerinin  fiyat sınırının belli olduğunu  ve kar marjlarının hemen hemen sıfıra yakın olduğunu dile getiren Bayrak, “Fiyatları en aşağıya çekmemize rağmen  bu da yeterli olmuyor ve yine de  sipariş alamıyoruz. Çünkü o ülkeler devletten çeşitli destekler alıyorlar. Enerji destekleri, yatırım destekleri gibi destekler alarak fiyatları daha aşağı çekebiliyorlar. Bu durumda da bizim rekabet etmemiz mümkün olmuyor.  Dolayısıyla tersanecilik şu anada sadece ayakta kalma mücadelesi verilen bir sektör haline geldi. Karlılık oranları da oldukça düştü. Şu anda tersane yatırımı yapmak çok mantıklı değil. Bunlar büyük maliyetli yatırımlar para kazanmayacaksa niye bu yatırımı yapsın.  Tersanecilik artık meşakkatli bir iş oldu ve yapılabilirlikten uzaklaştı.  Ancak bu bir geçiş süresi  ve belli bir zaman sonra taşların yerine oturacağını umuyoruz” açıklamasında bulundu.

SEKTÖR RUSYA’YA TİCARET HEYETİ GÖNDERECEK

Gemi ve Yat İhracatçıları Birliği olarak bu ay sonuna doğru Rusya’ya bir ticaret heyeti göndereceklerini, Ekonomi Bakanlığı Müsteşarı’nın da bu seyahate katılacağı bilgisini veren Bayrak, konuşmasını şu şekilde sürdürdü:  “Dernek olarak Rusya’d ne gibi bir işbirliği yapabiliriz bunun la ilgili çalışmalar yapıyoruz.  Pazarda daha aktif olmak istiyoruz ve çalışmalarımızı bu yönde sürdürüyoruz. Yeni pazar arayışlarımız sürüyor.  Eskiden bayrak ülkeleri olan Avrupa ülkeleri bizim birinci derecedeki alıcı ülkelerimiz iken şimdi artık Sudi Arabistan, Katar, Körfez ülkeleri, Mısır gibi ülkelerde hedef pazarlarımız arasına girmeye başladı. Gittikçe de bu pazarlarda daha aktif olmaya çalışıyoruz. Savunma Sanayi tarafından yaptırılan askeri gemilerle tersanelerimiz tecrübe kazandı.  artık bu alanda da dışarıdan sipariş almaya başladık.  Avrupa elbette devam edecek ancak bu ülkeler bizim gelecekte ticaret partnerlerimiz olacak.”

KIZAKTA ARAŞTIRMA GEMİSİ  VE RÖMORKÖR VAR

Tuzla’da kurulu Çeksan Tersanesi  1998’den bu yana gemi inşa sektöründe hizmet veriyor. Faaliyetlerinin yaklaşık yüzde 90’ının bakım-onarımın oluşturduğu tersane, yeni inşa alında ise şu anda Botaş’a iki römorkör ve TÜBİTAK’a bir araştırma gemisi inşa ediyor.  Çeksan Tersanesi Yönetim Kurulu Başkanı Başaran Bayrak,  Tuzla dışında Yalova’da da bir tersane projesi bulunduğunu belirterek, ‘‘Buradaki yatırımlar ekonomik sebeplerden dolayı ileri bir tarihe ertelemiş bulunuyoruz’’ dedi.

TÜRK TERSANELERİNDEN TEKLİF İSTENİYOR

Yeni teklifler üzerinde çalıştıklarını özellikle yabancı firmalara teklifler verdiklerini belirten Başaran Bayrak, dış piyasanın da finansal sıkıntılar yaşadığını bu nedenle somutlaşan yeni bir projelerinin olmadığını söyledi. Yabancı firmaların Türkiye’den teklif almasının, Türkiye’nin gemi inşa sanayisinde dünyada da söz sahibi olduğunu gösterdiğini  söyleyen Bayrak, “Yabancı firmalar,  artık Türkiye’den de fiyat alma gereği duyuyorlar.  Bu bağlamda biz dünyada fiyat alınması gereken önemli bir ülke olduk” dedi.

PERŞEMBE ROTASI