İzmir Limanı 1 yıldır devredilmiyor

TÜRKİYE Cumhuriyeti Devlet Demiryolları'nın (TCDD) işletmesindeyken bundan bir yıl önce mayıs ayında ihalesi yapılan İzmir Alsancak Limanı, 49 yıllığına işletme hakkını kazanan yeni sahibine hala devredilemedi. Açılan davalar nedeniyle devir işlemleri tıkanırken, yıllardır yatırım yapılmayan liman nedeniyle İzmir'in kayıpları da her geçen gün artıyor.

TCDD işletmesindeyken 4 Mayıs 2007 tarihinde Ankara'da Özelleştirme İdaresi Başkanlığı binasında açık artırma usulüyle yapılan İzmir Alsancak Limanı ihalesini 1 milyar 275 milyon dolarla en yüksek teklifi vererek 49 yıllığına işletme hakkının kazanan Global- Hutchison- EİB Limaş A.Ş. konsorsiyumu bir yıldır devir işlemlerinin tamamlanmasını bekliyor. Daha önce de ihalesi 4 kez ertelenen liman, açılan davalar nedeniyle devredilemedi.

Deniz Nakliyecileri Derneği Başkanı ve Deniz Ticaret Odası (DTO) İzmir Şubesi Meclis Başkanı Erdoğan Yılmaz, devir işlemlerinin yapılamaması nedeniyle, zaten durmuş olan yatırımlar yüzünden limanda beklemelerin arttığına dikkat çekerek şunları söyledi: ?Bu beklemeler liman, armatörler için hiç iyi değil. Armatörler çok şey kaybetti. Büyük gemiler ki bunlar günlüğü 100 bin dolar olan gemiler üç gün limanda beklemek zorunda kaldı. Çünkü liman kapasitesi yatırımlar yapılamadığı için yeterli gelmiyor. Bu beklemelerin zararı çok büyük olur. Yüksek mahkememizin liman için bir an evvel artık bir karar vermesi lazım. TCDD ?Limanı vereceğim? diyerek bir yatırım yapmıyor. Zaten vermese de yapmıyordu. TCDD, yaklaşık 10 yıl önce Dünya Bankası'ndan Türk limanlarının iyileştirilmesi için 80 milyon dolar kredi aldı. Ancak o da verimli kullanılamadı. Limanı alacak konsorsiyum da ?Bu kadar uzar mı?? diye şaşırdı. Bundan İzmir kaybediyor.?

?MERSİN LİMANI'NIN KADERİNE BENZEMESİN?

DTO İzmir Şubesi Başkanı Geza Dologh da, İzmir Alsancak Limanı'nın, daha önce özelleştirilen, devri için 22 ay beklenen Mersin Limanı'na benzememesini dilediklerini söyledi. Dologh, ?Umarım Mersin Limanı'na benzemez. O kadar bekledik de ne oldu? Ne bekledik o da belli değil. Rekor kırmak için 10 ayımız daha var. Her geçen gün büyük bir kayıp durumda. Beklemeden dolayı her geçen gün cebimizden para kaybediyoruz. Bu konuda en kısa zamanda çözüm bulunmalı? dedi.

?ARTIK HUKUKİ ENGEL KALMADI?

Konsorsiyumun ortaklarından Limaş A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı ve TİM Genel Sekreteri Servet Eröcal, devir işleminin tamamlanmasının Türkiye ekonomisinin yararına olacağını düşündüğünü belirterek, ?Sürenin uzun olması, ihracatçının zararını arttırdı. Ama bu sürenin uzamasının en önemli nedeni yargı süresiydi. Yargı sürecine hepimiz saygılıyız. Ama yargı süreci de artık bitme noktasında. Özelleştirme İdaresi'nden en kısa zamanda teslim etmesini bekliyoruz. Hukuki engel artık kalmadı? dedi.

Özelleştirme İdaresi ile sürekli görüştüklerini kaydeden Eröcal, ?Özelleştirme süreci bazı şeylerin rasyonel olarak çözümünü getirecek. İhracatın ihtiyaçlarına cevap verecek. Çünkü şu anda kitlenmiş durumda. İhracat rakamları artıyor. 500 milyar dolarlık ihracat hedefi için İzmir Limanı'nın kapasitesi en kısa zamanda genişlemesi gerekiyor? diye konuştu.

Ege İhracatçı Birlikleri (EİB) Başkanlar Kurulu Başkanı Mustafa Türkmenoğlu da yaşanan bir senelik kaybın yanında ihalenin 4 kez ertelendiği 20 aylık süreci de hatırlatarak, ?Limanda artan ticaret hacmine uygun yatırım yapılamadı. Yatırımların yapılmasıyla daha büyük tonajlı gemilerin gelmesi ile navlun fiyatlarında iyileştirme olacaktı. Onlar da gerçekleştirilmedi? diye konuştu.

İhale 4 kez ertelenmişti

ALSANCAK Liman ihalesinin ilk önce Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB) tarafından 7 Nisan 2006?da yapılacağı açıklanmıştı. Daha sonra ÖİB liman ihalesini 7 Haziran?a ardından 21 Eylül 2006 tarihinine erteledi. Üçüncü kez yapılan erteleme ile 30 Kasım 2006 tarihinde yapılacağı açıklanan ihale son olarak 30 Mart 2007 tarihine ertelenmişti. İskenderun ve Mersin Limanları?ndaki yargı sürecinin devam etmesi nedeniyle ertelenen ihalede 30 Mart tarihinde teklifler alındı. 4 Mayıs 2007'de de ihale gerçekleştirildi.

Yapılacak yatırımlar

YENİ kazanılacak rıhtım uzunluğu bin 60 metre
Toplam kazanılacak saha 750 bin metrekare
Liman su yolu tarama 250 metre genişlik 11 kilometre uzunluk
Projenin keşif bedeli 53 milyon dolar
Yatırım sonucu elde edilecek gelir yıllık 130 milyon dolar
Konteyner için kullanılacak rıhtım uzunluğu 700 metre

350 milyon dolar sıkışıklık zammı ödendi

İZMİR Alsancak Limanı'nda yatırım yapılmaması nedeniyle ihtiyaçlara cevap verilemiyor. Yatırım yapılmadığı için ihracatçılar son 4 yılda 350 milyon dolar sıkışıklık zammı ödedi. Yaşanan sıkışıklığa ihracatçılar isyan ediyor. İhracatçılar bu paranın 75 milyon dolarlık kısmının İzmir Limanı'na harcanması durumunda limanın kapasitesinin en az iki katına çıkabileceğine dikkat çekiyor.

Yargı süreci sonuçlanmadı

LİMAN- İş Sendikası, İzmir Limanı'nın 49 yıl süreyle işletme hakkının verilmesi yöntemiyle özelleştirilmesi amacıyla ihaleye çıkarılmasına ilişkin Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB) kararı ile özelleştirilme programına alınmasına ve özelleştirme yönteminin belirlenmesine ilişkin 30 Aralık 2004 tarihli Özelleştirme Yüksek Kurulu (ÖYK) kararının iptali istemiyle Danıştay'da iki ayrı dava açtı. Davalara bakan Danıştay 13'üncü Dairesi yürütmenin durdurulması istemlerini reddetti. Sendikanın itirazı üzerinde dava Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun önüne geldi. Kurul, 13'üncü Daire'nin kararını bozdu, yürütmenin durdurulmasına karar verilmesi gerektiğine hükmetti. Davaya tekrar bakan Danıştay 13'üncü Dairesi eski kararında direnip, yürütmenin durdurulması talebini geri çevirdi. Danıştay 13'üncü Dairesi, iptal isteminin reddine ilişkin kararının gerekçesinde, limanın özelleştirme programına alınmasına ve özelleştirme yönteminin belirlenmesine ilişkin dava konusu işlemin, 4046 sayılı kanunun öngördüğü, ekonomide verimlilik artışı ve kamu giderlerinde azalma sağlamak amacıyla, özelleştirme ilkesiyle uyumlu olduğunu belirtti. Gerekçede ayrıca, limanın işletme hakkı verilmesi yöntemiyle özelleştirilmesinin de kanuna uygun bulunduğu kaydedildi. Sendika avukatı bu karara itiraz edeceklerini söyledi.

Arzu ÇETİK - DHA