Clarksons’tan AB'ye çağrı: Açın Türk tersanelerinin önünü

Dünya çapında 5 kıtada 25’ten fazla ofisi ile hizmet veren İngiliz lojistik hizmet sağlayıcısı Clarksons’un brokerlik şirketi Clarksons Platou Shipbroking, geçtiğimiz günlerde yayımladığı raporda Türkiye’de AB onaylı listesine giren geri dönüşüm tesislerinin yıl sonuna kadar kapasitesinin dolduğunu açıkladı. Raporda, Avrupa’da geri dönüşüm talebinin arttığı, ancak söküm tesislerinin yetersiz kaldığı vurgulanarak, Aliağa’da daha fazla tesisin AB listesine alınması çağrıda bulundu.

Bilindiği gibi, Aralık 2018’den bu yana Avrupalı gemiler sadece Avrupa Komisyonu Onaylı Gemi Geri Dönüşüm Listesi’ne giren tesislerde söküme gidebiliyor. Türkiye, bu alanda önemli bir başarı sağlayarak, ABD’deki bir tersane ile birlikte AB dışından listeye giren tek ülke olmuştu. Aralık 2018’de listeye 3 tesisi ile giren Aliağa, bu sayıyı kısa sürede 6’ya çıkardı. Aliğa’da toplam 22 tesis bulunuyor. Clarksons’un raporunda bu altı tesisin kapasitelerinin yılsonuna kadar dolu olduğu belirtiliyor.

AB listesinde toplam 41 tesis var

Clarksons’un raporuna göre, Avrupa Komisyonu Onaylı Gemi Geri Dönüşüm Listesi ile dünya filosunun yüzde 35’ine sahip olan Avrupalı armatörlerin Güney Asya'daki çevreci olmayan söküm tesislerini kullanmaması amaçlanıyor. Ancak, AB listesinde bulunan gemiler talebi karşılamaya yetmiyor. AB listesinde şu anda toplamda 41 tesis bulunuyor. Avrupalı armatörlerin filosunda söküme gitmek için bekleyen çok sayıda gemi olduğu belirtiliyor. Özellikle kruvaziyer sektöründe söküm için yoğun talep olduğu biliniyor. Bu gemilerin bekletilmesinin çevreci örgütleri rahatsız ettiği ifade ediliyor. Bu nedenle Aliağa’daki tesislerin listeye alınma sürecinin hızlandırılması gerektiğinin altı çiziliyor.

İngiliz basınında yer alan iddialar göre, dünya konteyner devi Maersk’ün bir gemisini söküme gönderecek tesis bulamadığı için yaklaşık 2 ay demirde kaldı. Ardından Maersk’ün gemisi söküm için Aliağa’ya geldi. İngiltere’nin önde gelen denizcilik yayınlarından Tradewinds de komisyoncuların, Aliağa’daki tesislerin kapasitelerinin dolması nedeniyle armatörlerin söküm için aylarca beklediğini aktardı.

Öte yandan, Hindistan’ın da güvenlik ve çevre koşullarını yükselterek, dünyanın önde gelen gemi söküm ülkelerinden biri olarak küresel itibarını geliştirmek için yoğun çaba sarfettiği belirtiliyor.

Aliağa Gemi Geri Dönüşüm Sanayicileri Derneği yöneticilerinden Ersin Çeviker, salgına rağmen gerekli tüm önlemleri alarak tesislerde faaliyetlerin aralıksız sürdüğünü belirterek, yılın ilk altı ayında Aliağa’ya 57 geminin söküme geldiğini söyledi. Bu gemilerin toplam tonajı 270 bin ton oldu. Geçen yılın aynı döneminde ise Aliağa’ya toplam 370 bin ton ağırlığında 70 gemi söküme gelmişti. Çeviker, diğer tesislerin de AB listesine alınmasıyla bu sayının hızla artacağına dikkat çekti.

Aliağa'da 6 tesis onaylı, 16'sı sırada bekliyor

Aliağa'daki geri dönüşüm tesislerinden Leyal, Leyal Demtaş, Işıksan, Sök Denizcilik, Ege Çelik ve Öge Gemi olmak üzere altı tesis AB listesinde bulunuyor. Diğer tesisler de AB tüzüğüne uyumlu hale gelmek için çalışmalarını sürdürüyor. Türkiye, Aliağa sayesinde Akdeniz çanağında gemi geri dönüşüm faaliyetlerinin sektör olarak yapıldığı tek ülke konumunda. Dünyadaki gemi geri dönüşüm faaliyetlerinin yüzde 97'si Türkiye'nin de dahil olduğu 5 ülke tarafından yapılıyor.

Gemi söküm bölgesi olan Aliağa'da, 22 geri dönüşüm firması 28 parselde faaliyet sürdürüyor. Bu tesislerin toplam geri dönüşüm kapasitesi yaklaşık 1 milyon ton. Avrupalı firmalar Aliağa'nın en önemli müşterileri arasında yer alıyor.

Aysel YÜCEL – DÜNYA

LOJİPORT