Gümrüklerde dijital dönem başlıyor

"Türkiye'yi dünyanın en kolay ticaret yapılan ülkelerden biri haline getirme" vizyonu doğrultusunda yola çıkan Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, 4 yıllık projeksiyonu çerçevesinde devrim gibi projeleri hayata geçirmeye hazırlanıyor. Bakanlığın temel hedefleri, "yasal ticareti mümkün olduğunca kolaylaştırma", "yasa dışı ticareti en modern yaklaşımlarlaengelleme", "iç ve dış ticarette yenilikçi yaklaşımlar geliştirerek sektörel büyümenin önünü açma", "piyasa gözetimi ve denetimini etkin bir şekilde yaparak, tüketici haklarını en çağdaş seviyede koruma" ve "kayıt dışılığı en aza indirme" olarak tanımlanıyor. Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı ve Müsteşar Ziya Altunyaldız, bir basın toplantısıyla, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın yeni yapısı, faaliyet alanları, görev ve sorumlulukları ile hedeflerini paylaştı. Yazıcı, gümrüklerde önemli ölçüde değişim ve dönüşümü sağladıklarını, hedeflerinin özellikle kara hudut kapılarında işlemleri tek noktada yapacak hale getirmek olduğunu söyledi.

Yaklaşık 5 ay önce kurulan Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, gümrük işlemlerinden lojistik merkezlerine, iç ticaretten dış ticarete, esnaf ve sanatkârlardan kooperatiflere, tüketici haklarından piyasa gözetimi ve denetimine, kaçakçılıkla mücadeleden, tasfiyelik hale gelen eşyanın ekonomiye kazandırılmasına kadar birçok alanda önemli yetki ve görevler üstlendi. Bakanlığın Türk ticaret yaşamında önemli değişikliklere imza atan projelerinden bazıları şunlar:

Güvenilir firma kağıtsız gümrükle kazanım sağlayacak Güvenilirliği onaylanmış firmalar, gümrük beyannamelerini elektronik ortamda gümrüğe sunacak ve beyannameye eklemeleri gereken belgeleri gümrüğe sunmaksızın sonradan kontrol edilmek üzere ofislerinde saklayacaklar. Bu projeyle eş zamanlı yürütülen belgelerinin sadeleştirilmesine yönelik çalışmada da halen gümrük işlemlerinde aranan 330 farklı türde belgenin azaltılması hedefleniyor.

Gümrüklerden VIP geçiş

Bakanlık, "Gümrüklerden VIP Geçiş" olarak nitelenen Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü Projesi (AEO) ile de, firmalara, güvenilirliklerinin derinlemesine kontrol edildiği bir inceleme süreci sonunda özel bir statü ve sahip oldukları güvenilirlik seviyeleri ile paralel olarak gümrük kontrol ve formalitelerinde önemli imtiyaz ve kolaylıklar tanıyacak. Uluslararası çapta kabul gören AEO Uygulaması sayesinde, statü sahibi firmalar, yabancı ülke gümrük idarelerinde de ayrıcalıklı muamele görme imkanına sahip oluyor.

Gümrükleme şirketin deposunda olacak

Gümrük kontrollerinde kolaylık sağlayacak başka bir uygulama ise yerinde gümrükleme uygulaması. Bu uygulamayla ihracat malının gümrük sahasına gelmeden, doğrudan dış ticaret erbabının kendi depolarında ve antrepolarında yapılacak. Bunun için tek yapılması gereken, Gümrük İdaresi'ne beyanname vermek yerine elektronik ortamda basit bir bildirimde bulunmak olacak. Yine bu uygulama kapsamında, dış ticaret erbabı bir ay içerisinde gerçekleştireceği tüm işlemler için ayda bir kez gümrük beyannamesi verecek ve ithalatta gümrük vergilerini de ayda bir kez toplu olarak ödeyecek. Böylelikle dış ticaret erbabına önemli bir finansman kolaylığı da sağlanmış olacak.

Tek pencereye geçiş

Bu uygulamanın kişilerin işlemlerinin hiç kontrol edilmeyeceği, tamamen denetim dışı olduğu anlamına gelmediğini, işlem tamamlandıktan sonra kontrolün yapılacağını anlatan Yazıcı, "Gümrüklerde çağdaş yaklaşımın kontrolleri gümrük kapılarında değil, iç piyasada yapmak ve mümkün ölçüde kapılarda işlemleri hızlandırmak. Çünkü kapılarda 1-2 gün beklemesinin çok önemli maliyeti var" diye konuştu.

Yazıcı, iş takibinin yetkilendirilmiş yükümlü açısından biteceğini, diğerleri açısından getirilecek kolaylığın ise "tek pencereye geçiş" olduğunu söyledi. Kağıtsız uygulamaya Ankara'nın Kazan ilçesindeki TIR Gümrüğü'nde başladıklarını ve sıranın Esenboğa ile İstanbul'da Karaköy yolcu salonunda olduğunu dile getiren Yazıcı, 2012 yılının ilk yarısında uygulamaya tamamen geçmiş olacaklarını bildirdi.

Tarım ürünleri ticaretin merkezinde olacak

"Lisanslı Depoculuk ve Ürün İhtisas Borsacılığı" ise, Türkiye'yi tarım ürünleri ticaretinin merkezi yapmayı hedefleyen bir proje. Lisanslı depoculuk sistemi sayesinde tarım ürünleri, sınıf ve kalitelerinin yetkili sınıflandırıcı laboratuarlarca belirlenmesinin ardından modern altyapıya sahip sağlıklı ortamlarda depolanacak. Üreticiler; bu sayede, fiyatların düşük olduğu hasat döneminde ürünlerini elden çıkarmak yerine lisanslı depolara koyarak karşılığında aldıkları ürün senetleri sayesinde piyasanın daha elverişli olduğu dönemlerde ürünlerini satabilecek, ürün senetleri aynı zamanda teminat olarak gösterilerek uygun koşullarda kredi kullanabilecek.

Yılbaşında yürürlüğe girecek olan Hal Kanunu kapsamında da sebze ve meyvelerin cinsine, miktarına, fiyatına, alıcı ve satıcısına ilişkin bilgileri elektronik ortamda tutan "Hal Kayıt Sistemi" ile sebze ve meyvelerin fiyat ve miktar bilgilerine ulaşılabilecek, meslek mensupları kayıt altına alınarak, toptancı halleri arasında ortak bilgi paylaşımı ve iletişim sağlanacak. Üreticiler ise mallarını satacakları tacirlerin irtibat bilgilerine erişerek onlar hakkında detaylı bilgi sahibi olabilecek, ürünlerini daha çok kâr elde edebilecekleri pazarlara yönlendirebilecek.

Gümrük ve Ticaret  Konseyi kuruluyor

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın tüm paydaşlarının yer alacağı bu yapının getireceği diyalog mekanizması sayesinde, ticaret erbabı karşılaştığı tıkanıklıkların nedenlerini muhataplarına doğrudan iletebilme fırsatını yakalayacak. Bakanlık ise, hazırlık aşamasındaki projeleri ile mevzuattaki değişiklik planları hakkında paydaşlarını bilgilendirecek ve tüm bu süreçlere onların da görüşlerini de dahil edebilecek.

İŞTE KOBİ