Lojistik sektörü içinde denizyolu taşımacılığı küresel ticaretin omurgası olarak büyük bir öneme sahiptir. Ancak, 2024 yılına girerken Kızıldeniz’de armatörlerin gemilerine yapılan saldırıların başlamasıyla ile sektörde pandemi’ de yaşanan navlun krizinin benzeri ile karşı karşıya kalmasına sebep olmuştur.

İsrail-Filistin arasındaki savaştan çıkan kıvılcım ile yaşanan Kızıldeniz’ deki olaylar 2024’ün ilk çeyreğinde navlun fiyatlarını yaklaşık 3 kata kadar artmasına sebep olabilir.

Denizyolu Lojistik Sektörü 2024’e Nasıl girdi?

Dünya genelindeki ticaret hacminin sürekli artması, ithalat ve ihracatların denizyolu üzerinden taşınması 2024 yılında daha fazla ivme kazanması ön görülmekle birlikte yeni birlemeler ve yeni hatların ortaya çıkması denizyolu pazarındaki tekelleşmenin bu sene daha fazla hissedileceği hissini oluşturmaktadır. Sürdürebilirliğin iyileştirilmesi yönünde yapılan çalışmalar artmasına rağmen denizlerin kirlilik oranının aynı oranda artması bir handikap gibi görünmektedir.

Kızıldeniz’de yaşanan sıkıntılarla yaşanan kriz ile birlikte termin sürelerine uyulamamaktadır. Yeni alternatif yolların aranması gerektiğini fark eden global lojistik firmaları ile bazı armatörler multimodal taşıma metotlarını sisteme sokarak müşterilerinin mallarını en hızlı şekilde taşımalarına imkân vermektedir. Denizyolunda yeni güzergâh, aktifleşmeyen (bekleneni daha vermeyen) İpek Yolu projesi ve multimodal taşıma yöntemlerinin ne kadar etkili olacağını ön görememekle beraber tüm önlemlere rağmen navlun fiyatlarının 3 kata kadar artmasının hiçbir şey önüne geçemeyecek gibi durmaktadır.

Dijital dünya ve yapay zekâ kullanımlarının 2024 yılı sonu itibariyle lojistik süreçlerde daha fazla kullanım alanları olacaktır. Depolama maliyetleri, firmaların tedarik zinciri yönetimleri ve stok kontrolünde başlangıç olarak aktif bir görev üslenecektir. Yapay zekanın lojistik sektörüne hızlı girişi birçok lojistik firmasının rakiplerinin önüne geçeceği ve pazardaki paylarını artıracağı yönündedir.

Artan maliyetlerin lojistik sektörüne etki etmemesi mümkün değil. Ekonomik kriz ile aniden karşımızda bulduğumuz enflasyon ile gelen asgari ücret artışları beyaz yakalı çalışanların maaşlarının da doğal artış yapılmasına sebep oldu. Çalışan maliyetlerinin artması, dünya gündeminde olan iki savaşın etkileri ithalat yapan firmaların maliyetlerinin artmasına ihracat yapan firmalarında dünya pazarındaki yerlerinden olması ile sonuçlanıyor. Dolar ve avronun kurdan kaynaklı artışı ne kadar ihracat yapan firmalar için ucuz bir piyasa gibi gözükmesini sağlasa da artan iç piyasa maliyetleri ile bu rakamlarda dış piyasaya göre pahalı kalmaya başladı.

2024 yılında hedeflenen ihracat rakamını tabi ki tutturmak mümkün ama lojistik taşımalarında yabancı plakalı araçlar veya armatörlerin tekelleşerek fiyat politikalarında navlunların artışı lojistik taşımacılığı yapan forwarding firmaları için daralmaya doğru gitmeye yönlendirebileceği de unutulmamalıdır.

Lojistik sektörünün paydaşlarının birlikte daha güçlü olduğunu fark etmemesi ve kendileri dışındaki firmaları rakip olarak görmesi sonucu yaşanan iç rekabet ile birlikte, sektör derneklerinin de beraber hareket edemeyecek kadar birbirlerini yok saymalarını fırsat olarak gören bazı armatörlerin, kendi işlerine odaklanmak, hizmet kalitelerini artırmak yerine kendi müşterisi olan forwarding firmalarının müşterilerine direkt göz dikmesi hatta ellerindeki bilgilerin gizli olarak kalması gerekmesine rağmen kendi malı gibi kullanarak bu bilgiler ile beraber ihracatçılara özel teklifler sunmaya çalışmasına kimse ses çıkarmadığı için her yaptıklarını doğru kabul eden armatörler, kendi içlerinde birleşerek hatlar üzerinde tekelleşmesine de kimse ses çıkarmayacağını ön görebiliriz.

2024’te ne savaşlar ne de ekonomi lojistik sektörünü , en çok zora sokacak olanlar tekelleşen armatörler olacaktır.