Mersin'i rahatlatacak çözüm

Mersin Üniversitesi (MEÜ) İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Tuncay Turan Turaboğlu, Mersin Kalkınma ve İşbirliği Konseyi (MEKİK) Ulaştırma ve Lojistik Çalışma Komisyonu?nun 2009 Yılı Sonuç Raporu?na dayanarak, ?Ulaştırma, Lojistik ve Mersin: Mevcut ve Planlanan Durum, Sorunlar, Öneriler? raporu hazırladı. Raporla ilgili Mersin Deniz Ticaret Odası?nın (MDTO) aylık dergisinde değerlendirmelerde bulanan Turaboğlu, Mersin Limanı ile ilgili önemli konulara değindi.

Turaboğlu, limanda yükleme-boşaltma işlemleri için dünya ortalaması 24 saat olurken, bekleme süresinin yarım saate indirilmekle birlikte, ilgili devlet kurumlarının mesai saatleri ile liman mesai saatlerinin uyumlaştırılamaması nedeni ile de aksamaların ortaya çıktığını kaydetti. Limandaki işlemlerin tamamlanabilmesi için bazı numunelerin Adana ve Ankara?daki laboratuarlara gönderilmesinin de bekleme süresini uzattığını kaydeden Turaboğlu, bu durumun önlenmesi gerektiğini bildirdi.

Borsaya ait tesisler giriş-çıkışı engelliyor

Öte yandan liman-giriş çıkış trafiğinin iyileştirilmesinde Mersin Ticaret Borsası?na ait tesislerin önemli bir engel teşkil ettiğini de kaydeden Turaboğlu, aynı zamanda Adana-Mersin karayolu olan söz konusu güzergahın rahatlatılması gerektiğini ifade etti.  

Ayrıca liman sahasının içerisindeki CEYNAK, TMO, Petrol Ofisi gibi kurum, kuruluş ve firmalara ait tesisler ile Toros Gübre ve ATAŞ?a ait boru hatlarının da sıkıntı yarattığını vurgulayan Turaboğlu, ?Dağınık bir biçimde 1.000.000-1.200.000 metreküplük kapasiteye sahip olan ve AB standartlarında faaliyette bulunulabilmesi için bir bu kadar daha kapasiteye ihtiyaç gösteren akaryakıt depolama tesislerinin mevcut hali ile genişleme olanağı bulunmaması, liman sahasını daraltması ve tehlike arz ediyor olması önemli sorunların başında gelmektedir.

Mersin Limanı?nın kuzeyindeki (TRT önündeki) yoldan sel basma tehlikesi ile iç içe olması, kentin atık suları nedeni ile çok çabuk dolarak taranma ihtiyacı göstermesi de önemli bir sorundur? dedi.

Hafif raylı sisteme DPT engeli

Kaynak olursa bir yılda bitirilebileceği belirtilen Mersin Hafif Raylı Sistemi Projesi?ne de değinen Turaboğlu, DPT?nin projeyi yatırım programına almamasının da dış kredi kullanımını engellediğine dikkat çekti.

Öte yandan ülkemizde trafik mühendisliği eğitiminin yeterince verilmemesinden kaynaklı ulaşım planlamalarının da iyi yapılamadığını söyleyen Turaboğlu, Mersin-Adana demiryolu hattındaki seferlerin süresini azaltmak amacıyla; demiryolunu beton ve tel örgüden inşa edilen bariyer ile yerleşim birimlerinden ayıran çalışmanın da yeterli olmadığını söyledi. Tren seferlerinin hızlandırılması öncesinde 32?si tescilli 33 hemzemin geçidin de rehabilite edilmesinin gerektiğini belirten Turaboğlu, hemzemin geçitlerde yapılacak alt veya üst geçitlerin yapımının, Yüksek Planlama Kurulu kararı gereğince yerel yönetimlere bırakıldığını, yerel yönetimlerin ise konuya gereken ilgiyi göstermediğini belirtti.

Ayrıca yapımları tamamlanan Mersin ve Kumkuyu yat limanlarının üst yapılarının tamamlanamaması ve işletmeye açılamaması, Aydıncık?a yapılacak yat limanının 11 yıldır proje halinde bekliyor olması da kentin önemli konuları olduğunu aktaran Turaboğlu, ?Toptancı halleri de mevcut işlevleri ile üreticinin üzerinde bir yük oluşturmaktadır. Ürünlerin soğuk hava teknolojisine sahip olmayan taşıma araçları ile taşınması, paketlenmesi ve taşınmasının ürün dayanım süresini azaltması, uzak pazarlara ürün satışı yapılamaması da önlenmelidir.

?Habur Sınır Kapısı?ndaki beklemeler azaltılmalı?

Ülkemizin coğrafi konumunu ekonomik avantaja dönüştürebilecek en önemli limanlarımızdan olan Mersin ve İskenderun limanlarına transit yüklerin gelebilmesi için Habur Sınır Kapısı?nın verimli çalışması gerekirken, Habur Sınır Kapısı?ndaki beklemeler nedeniyle 850 kilometrelik bir hat olan Mersin-Zaho arasının 1 ayda alınabilmesi, taşıma navlun ücreti 2 bin ABD Doları olabilecekken 3 bin 400-3 bin 600 ABD Doları civarında gerçekleşmesi, İran?daki akaryakıt fiyatının ülkemizdekine oranla çok daha düşük olması nedeniyle Türk nakliye firmalarının İran nakliye firmaları ile rekabet etme şansının hemen hemen hiç olmaması da önemlidir. Bu da yetmezmiş gibi İran?ın, ülkesinde kat edilen mesafeyi hesaplayarak ?akaryakıt farkı? adı altında İran?a yük götüren veya İran?dan transit geçerek Orta Asya Türk Cumhuriyetlerine ulaşan Türk nakliye firmalarından fazladan ücret alması önemli bir sorundur.

Öte yandan Ulaştırma Bakanlığı?nın 2003 yılında yayınladığı yönetmeliğe göre, yetki belgesi olmayan nakliye firmalarının taşıma yapmaması gerekirken, yeterli kontrol yapılmadığından yüzlerce nakliye firmasının belgesiz olarak faaliyet göstermesi ve bu durumun haksız rekabete yol açması önlenmelidir? dedi.

?Ulaştırma ve Lojistik Daimi Komitesi oluşturulmalı?

Söz konusu sorunlarla ilgili önerilerde de bulanan Yrd. Doç. Dr. Tuncay Turan Turaboğlu, Mersin?in söz konusu potansiyeli kullanabilmesi için açılımlara ihtiyacı olduğunu vurguladı. İlk olarak ulaştırma ve lojistik alanlarında çalışan firmaların sorunlarının çözümü konusunda ülke düzeyinde politikalar oluşturulması gerektiğini bildiren Turaboğlu, ulaştırma ve lojistik alanlarında eğitim veren eğitim kurumları ve araştırma merkezlerinin de desteklenmesi gerektiğini belirtti.

Mersin Valiliği bünyesinde Ulaştırma ve Lojistik Daimi Komitesi oluşturulması gerektiğini aktaran Turaboğlu, gerçekçi ve uygulanabilir ulaştırma ve lojistik planlarının hazırlanmasına ihtiyaç olduğunu dile getirdi. Ulaştırma ve lojistik planları doğrultusunda içinde; MTSO, MTB, AİB ve konu ile ilgili diğer tüm kurum ve kuruluşları bünyesinde toplayacak bir Uluslararası Lojistik Merkezi?nin kurulması gerektiğini belirten Turaboğlu, bu merkezin içerisinde; Sanayi Ürünleri, Petrol ve Petrokimya Türevleri ile Tarım Ürünleri Lojistik Merkezlerini bulundurması gerektiğini bildirdi.

Anamur, Bozyazı ve Aydıncık için Gazipaşa Havaalanı önemli

Havayolu ile yük ve yolcu taşımacılığının daha etkin kullanılması gerektiğini de kaydeden Turaboğlu, açıklamasını şöyle sürdürdü: ?Bu amaçla;  Mersin ticaret ve turizminin gelişmesi yönünde ihtiyaç duyulan kapsamlı havayolu taşımacılığı, yapılacak Çukurova Bölgesel Havalimanı ile sağlanmalıdır.

Anamur, Bozyazı ve Aydıncık?ta turizm yatırımlarını canlandırmak için kısa sürede yolcu taşımacılığını olanaklı kılacak Gazipaşa Havaalanı tamamlanarak devreye girmelidir.

Turizm yatırımlarının artmasına hız verecek Kumkuyu Havaalanı kısa sürede inşa edilmelidir.

Denizyolu ile yük ve yolcu taşımacılığı etkin ve verimli bir biçimde kullanılmalıdır. Bu amaçla; Mersin liman sahası daha etkin kullanılmalıdır. Bu amaçla: liman sahası içerisinde yer alan askeri tesisler, ilgili tüm askeri birimlerin ihtiyacını karşılayacak uygunlukta bir alanda yapılacak yeni tesislere, petrol depolama tesisleri kurulacak Petrol Türevleri Lojistik Merkezine kaydırılmalı; liman sahası dışındaki SGK helikopter pisti yeni yapılacak askeri tesislere, Ticaret Borsası kurulacak Dünya Ticaret Merkezine kaydırılmalıdır. Liman bağlantı yolları ihtiyacı karşılayacak duruma getirilmelidir.

?Kudüs, Mısır ve Kuzey Afrika hatları oluşturulmalı?

Mersin Yat Limanları Antalya Yat Limanlarına entegre edilmeli, bunun için inşaatı tamamlanan marina ve yat yanaşma yerleri işletmeye açılmalı, güzergahtaki boşluklar yeni marina ve yat yanaşma yeri yatırımları ile giderilmelidir.

Mersin-Lazkiye, Mersin-Kıbrıs, Taşucu-Kıbrıs hatları daha etkin kullanılmalı ve kurulacak yeni hatlarla bağlantılandırılmalıdır.  Mersin-Kudüs, Mersin-Mısır ve Mersin-Kuzey Afrika arasında hatlar oluşturulmalı yolcu ve kurvaziyer turizmi geliştirilmelidir. Demiryolları yük ve yolcu taşımacılığında daha etkin kullanılmalıdır. Bu amaçla; Doğu Akdeniz?de gelişen potansiyelin kullanılabilmesi amacıyla, Mersin-Tarsus-Adana- Ceyhan-Osmaniye ve İskenderun hızlı tren ile bağlanmalıdır. GAP?da üretilecek tarım ve gıda sanayi ürünlerinin dünya ile buluşturulması açısından, Mersin-Adana-Gaziantep-Şanlıurfa-Mardin illeri hızlandırılmış tren ile birbirine bağlanmalıdır. Mersin-Gaziantep-Şanlıurfa-Mardin illerini hızlandırılmış biçimde birbirine bağlayan hızlandırılmış demiryolu, Arap Yarımadasına ve Afrika?ya uzatılmalıdır. Mersin-Kahramanmaraş-Çetinkaya-Erzurum-Kars Demiryolu hızlandırılmış demir yolu haline getirilmelidir.

?Mersin-Samsun limanları birbirine bağlanmalı?

Mersin ve Samsun Limanları kara ve demiryolu ile birbirine bağlanmalıdır. Mersin-Silifke-Mut-Karaman-Konya arasında yapılabilirlik çalışmaları yürütülen demiryolu hattı bir an önce tamamlanmalıdır. Söz konusu hattın Taşucu Limanı?na bağlantısının sağlanması ile Taşucu Limanı başta Konya ve Karaman olmak üzere Orta ve Batı Anadolu?da gerçekleştirilen üretimin dünyaya taşınmasında alternatif liman haline gelecektir.

Yapılabilirlik çalışmaları sürdürülen Mersin-Konya Demiryolu hattı, Eğirdir-Isparta- Burdur üzerinden planlanan Burdur-Antalya Demiryolu hattına, Burdur-Dinar-Denizli-Aydın üzerinden İzmir?e bağlanmalıdır. İltisak hatları yeni yapılacak merkezleri içerecek biçimde arttırılarak geliştirilmelidir.

Karayolu ile yük ve yolcu taşımacılığı etkinleştirilmelidir. Bu amaçla; gerek artan yolcu ve yük trafiğinin karşılanması ve gerekse de turizm yatırımlarına yönelik olarak uygun büyüklükte turizm alanları oluşturabilmesi için Mersin-Silifke karayolu kuzeye kaydırılarak çevre yolu olarak yeniden planlanmalıdır.

Mersin-Silifke-Mut-Karaman karayolu duble yol haline getirilmelidir. Mersin-Mut-Karaman arasında var olan karayoluna alternatif olarak Mersin/Maraş üzerinden giden yol iyileştirilmelidir. Silifke-Aydıncık-Bozyazı-Anamur-Gazipaşa-Alanya karayolunu duble yol haline getirme çalışmaları kısa sürede tamamlanmalıdır. Gülnar-Yeşilovacık, Gülnar-Silifke, Gülnar-Ermenek karayolları iyileştirilmelidir. Mut-Ermenek karayolu iyileştirilmelidir. Kızkalesi-Silifke-Uzuncaburç karayolu turizm yolu olarak planlanmalıdır. Mersin/Arslanköy üzerinden Karaman ve Konya Ereğli bağlantıları sağlanmalıdır.

?OSB ile Tarsus arasında ikinci yol yapılmalı?

Mersin-Organize Sanayi Bölgesi-Tarsus arasında ikinci karayolu yapılmalıdır. Serbest Bölge otoban bağlantısı üzerinden Camili Köyü Termal kaynaklarına bağlantı yolu planlanarak en kısa sürede tamamlanmalıdır. Tarsus-Karboğazı, Çamlıyayla-Tarsus ve Çamlıyayla-Çamalan bağlantıları iyileştirilmelidir.

Nazım İmar Planı, ihtiyaçlar doğrultusunda revize edilmelidir. Kent içi ulaşım ihtiyaçlar doğrultusunda düzenlenmelidir. Bu amaçla; kent içi yolcu taşımacılığında toplu taşımacılık ve özellikle de raylı sistem/sistemler kullanılmalı, Tece-Mersin-Huzurkent arasında yapımı projelendirilen hafif raylı sistem, doğuda Tarsus batıda Erdemli olmak üzere uzatılmalı ve bir an önce yapımına başlanarak tamamlanmalıdır. Kentin doğu-batı yönünde hafif raylı sistemle taşınan yolcuların, kuzey yönüne minibüs-midibüs-otobüsle ulaşımları planlanmalıdır.  

Karaduvar-Kazanlı-Adanalıoğlu sahil yolu yapılmalıdır. Mersin Okan Merzeci Bulvarı-Davultepe-Tece arasında bağlantı yolu yapılmalıdır. Mersin Yenişehir 13. Cadde; Kuyuluk üzerinden Davultepe-Tece?ye, Akbelen üzerinden Toroslar-Güneykent-Organize Sanayi Bölgesine bağlanmalıdır. Şehir içi yollar düzenlenmeli, eklemeler yapılmalı, kaplamalar düzeltilmeli, sinyalizasyon trafik akışını hızlandıracak biçimde yapılandırılmalıdır. Şehirlerarası Otobüs Terminali, ihtiyacı karşılayacak biçim ve yerde yeniden yapılmalıdır. Mersin-Gözne, Mersin-Yenişehir-İnsu arasındaki karayolları iyileştirilmelidir. Mersin-Kazanlı-Tarsus Kıyı kesimi arasında turizm yolu yapılmalıdır?.

Hediye EROĞLU - MERSİN / LOJİPORT