Altı yıl önce başlayan özelleştirme süreci yılan hikayesine dönen İzmir Alsancak Limanı'na, 300 milyon dolarlık yatırım paketiyle yeniden devlet eli uzanıyor. DÜNYA Gazetesi'nin TCDD yetkililerinden altığı bilgiye göre; Ulaştırma Bakanlığı, 2010'in ilk 3 ayında ihracatta görülen hızlı artış trendinin yaz aylarıyla birlikte daha güçlü bir ivme kazanacağını öngörerek, yük yoğunluğu artacak olan İzmir Limanı'nın daha hızlı hizmet vermesini sağlamak istiyor. Alınan bilgiye göre; TCDD Genel Müdürlüğü, özelleştirme kapsamına alındığı için yıllardır yatırım yapılmayan limanda ortaya çıkan ekipman ve altyapı yetersizliğini aşmak için 300 milyon dolarlık bir yatırım programı hazırladı. Yatırım için Maliye Bakanlığı'nı ikna eden Ulaştırma Bakanlığı, limanın işletme için teklif götürülen Çelebi Grubu'na tanınan sürenin son günü olan 22 Nisan'a kadar bekleyecek. Çelebi Grubu'ndan olumsuz cevap alınması durumunda yatırım için düğmeye basaılacak ve DLH aracılığıyla limanda inşaat çalışmalarına başlanacak. 

İlk olarak 7 Haziran 2006'da teklif çağrısı yapılan ancak defalarca ertelendikten sonra ancak 3 Mayıs 2007'de gerçekleştiren ihaleyi 1 milyar 275 milyon dolar teklifle kazanan Global-Hutchison-Limaş Ortak Girişim Grubu, finansman sorununu aşamadığı için İzmir Limanı'nı 49 yıllığına işletme hakkını değerlendiremedi. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, prosedür gereği ihalede 1 milyar 270 milyon dolarla ikinci yüksek teklifi veren Çelebi Holding AŞ'yi sözleşme imzalamaya davet etti. Öneriyi düşünmek için ikinci kez 45 günlük süre isteyen Çelebi Grubu'na 22 Nisan'a kadar süre tanındı. Ancak, Ulaştırma Bakanlığı, Çelebi Grubu'nun 22 Nisan'da 'liman almıyoruz' deme olasılığını yüksek gördüğü için, B planını hazırladı ve İzmir Limanı'nı kamu eliyle daha verimli işletmek için çalışmalara başladı. 22 Nisan'da uygulamaya sokulacak yatırımla limandaki iş hacminin yüzde 100 artırılması planlanıyor.

Konteyner istifleme sahası genişletilecek

TCDD'nin hazırladığı yatırım programına göre; İzmir Limanı'nında ihtiyaç duyulan vinçler kiralama yöntemiyle limanda hizmete girecek. Kiralama işlemi için prosedürün daha hızlı işlemesini sağlayacak olan TCDD yetkilileri 1 gantry crane vinç için görüşmelerini sürdürürken, 2 tane de mobil crane vinç kiralayacak. Liman sahasındaki çeker hizmetlerini de taşeron firmalardan sağlayacak olan TCDD'nin asıl önemli yatırımı ise 2.kısım tevsii inşaatına başlamak olacak. Bu çalışmayla konteyner istifleme sahasına 650 bin metrekare yeni alan kazadırılacak ve limandaki toplam istifleme alan 1 milyon metrekareye çıkarılmış olacak. DLH'nın gerçekleştireceği bu yatırımların tamamlanmasıyla limandaki iş kapasitesi yüzde 100 arttırılmış olacak. Yatırımlar, öncelikle gemi, yük ve konteyner hizmetlerinden doğan liman gelirleri önemli ölçüde arttıracak. Şu an 75- 80 milyon dolar civarında olan liman gelirlerinin, tevsii inşaatı sonrasında 125-130 milyon dolara çıkması bekleniyor. Limandan gerçekleşen ithalat ve ihracat miktarının 15 milyar dolara çıkacağı öngörüsü dikkate alındığında, yapılacak çalışmaların mevcut haliyle gelen gemileri karşılamakta yetersiz kalan İzmir Limanı için ne kadar gerekli olduğunu açıkça ortaya koyuyor. 

Özelleştirilmesi yılan hikayesine döndü

Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, İzmir Limanı'nı 2004 yılında TCDD.'nin diğer limanlarıyla birlikte özelleştirme programına aldı. İzmir Limanı'nın özelleştirilmesine ilişkin olarak 4 Ocak 2006 tarihi itibariyle yayımlanan ilanlarla ihaleye çıkıldı.  İhale süreci 4 kez alınan erteleme kararlarından sonra  3 Mayıs 2007 tarihinde yapılan nihai pazarlık görüşmeleri ile tamamlandı. İhale'de 1 milyar 275 milyon dolarla en yüksek teklifle Global-Hutchison-LİMAŞ Ortak Girişim Grubu İzmir Limanı'nı 49 yıllığına işletme hakkını kazandı. İzmir Limanı'nın özelleştirilmesine ilişkin olarak 3 Temmuz 2007 tarih ve 2007/47 sayılı ÖYK kararı çıktı. İmtiyaz Sözleşmesi paraflanarak Danıştay'a gönderildi.  Kararı görüşen Danıştay, ihale tarihinden 29 ay sonra olumlu karar vermedi ve Özelleştirme İdaresi Global-Hutchison-LİMAŞ Ortak Girişim Grubu'nu sözleşme imzalamaya çağırdı. Ancak, küresel kriz nedeniyle limanı almak için gerekli finansmanı bulmakta zorlanan Konsorsiyum, kredi bulmak için Özelleştirme İaderesi'nden iki 45'er günlük süre uzatımı istedi. 90 gün sonra finansman sorununu aşamayan Konsorsiyum'un yeni bir süre talebine karşılık Özelleştirme İdaresi teminat karşılığında süreyi uzatabileceğini söyleyince Global-Hutchison-LİMAŞ Ortak Girişim Grubu İzmir Limanı'nın işletme hakkını almaktan vazgeçti. Bunun üzerine ihale şartnamesi gereği Özelleştirme İdaresi, ihalede ikinci yüksek teklifi veren Çelebi Grubu'na teklif götürdü.  Şu anda ikinci 45 günlük uzatma süresini kullanan Çelebi Grubu'nun da son kararını 22 Nisan'da vermesi gerekiyor. Çelebi de limanı almazsa ihale başarısızlıkla sonuçlanmış olacak ve İzmir Limanı T.C.D.D. yönetiminde faaliyetlerine devam edecek.

Özelleşsin, dendikten sonra çivi çakılmadı

TCDD'nin işletmesindeki İzmir Limanı, özelleştirme kapsamına alındığı için ekipman yatırımı yapılmıyor. Teknolojisi eskiyen limandaki personel sayısı da  900'den 450'ye düştü. Limanda 150 makine 24 saat aralıksız hizmet verdiği için yıprandı ve sık sık arızalanıyor. Limandaki ekipman ve personel yetersizliği ihracatın hızlı arttığı kriz öncesi dönemde armatörlerin sıkışıklık zammı uygulamasına yol açıyordu. İzmir'den Avrupa'ya gerçekleşen bazı hatlarda konteyner başına 60 dolara kadar çıkan sıkışıklık zammı küresel krizle birlikte limanda gemi hareketliliğin azalmasıyla şu anda uygulanmıyor.

2.KISIM genişletme planı çerçevesinde;

Toplam kazanılacak saha                        750.000 m2

Toplam kazanılacak rıhtım uzunluğu             1.060 m

Konteyner için kullanılacak rıhtım uzunluğu       700 m

Rıhtım derinliği                                             -12 m
Gemi kabul kapasitesi                              720 gemi/yıl

Sedat ALP - DÜNYA